بازوی پژوهشی مجلس شورای اسلامی می‌گوید؛ بررسی روند تشکیل سرمایه ثابت ناخالص و رشد آن طی سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ نشان می‌دهد سطح سرمایه‌گذاری از سال ۱۳۹۷ به بعد روندی نزولی داشته و رشد آن در کل دهه ۱۳۹۰ بسیار پرنوسان بوده است.
به گزارش بورس فوری، مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی را با عنوان «بررسی ساختار سرمایه گذاری در بخش صنعت ایران و عوامل موثر بر آن» را منتشر کرده که در ادامه مهم‌ترین بخش‌های آن را می خوانید.
سرمایه‌گذاری و تداوم آن امری ضروری برای حفظ روند بلندمدت رشد اقتصادی است. شواهد نشان می‌دهد به ویژه در دهه ۱۳۹۰ شمسی، سرمایه‌گذاری صنعتی در ایران کاهش معناداری یافته است. تداوم این وضعیت می‌تواند رشد بلندمدت بخش صنعت را دچار وقفه کند. شناخت دلایل این پدیده با هدف احیای روند سرمایه‌گذاری صنعتی نیازمند بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری و هم‌چنین ساختار سرمایه‌گذاری در صنایع مختلف است.
پیشنهادهای سیاستی برای رشد سرمایه گذاری
پیشنهاد راهکارهای تقنینی، نظارتی و سیاستی باید با توجه به زمان‌بر بودن سرمایه‌گذاری‌های صنعتی از یک‌سو و جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در بازارهایی چون ارز، مسکن و خروج سرمایه از سوی دیگر، تنظیم شود. سیاست مناسب برای احیای سرمایه‌گذاری صنعتی در ایران مستلزم ارتقای امنیت سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک‌های مختلف است. سیاست‌هایی که تنها به مشوق‌های سرمایه‌گذاری توجه کنند و به موضوع امنیت سرمایه‌گذاری‌ها اهمیت ندهند، به تنهایی موفق نخواهند بود. باید توجه داشت که سرمایه‌گذاران برای انجام سرمایه‌گذاری، همواره سود و بازده سرمایه‌گذاری، دوره بازگشت سرمایه و ریسک‌های سرمایه‌گذاری را در گزینه‌های مختلف با یکدیگر مقایسه می‌کنند.
در بخش صنعت، به دلیل پیچیدگی فنی بالای فعالیت‌های صنعتی، معمولاً دوره بازگشت سرمایه طولانی‌تر و ریسک‌های مختلف مرتبط با فعالیت‌های صنعتی بیش‌تر از سایر فعالیت‌های اقتصادی است. در این شرایط، ارتقای امنیت اقتصادی و کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری صنعتی و پرهیز از سیاست‌گذاری‌های متغیر و بی‌ثبات‌کننده با هدف کاهش ریسک این بخش، برای تشویق سرمایه‌گذاری ضروری است.
سال های رشد منفی در دهه ۹۰
در سال‌های ۱۳۹۱، ۱۳۹۴، ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹، سال‌هایی بوده‌اند که اقتصاد ایران شاهد رشد منفی بوده است. این وضعیت به دلیل وابستگی اقتصاد ایران به درآمدهای نفتی از یک‌سو و شوک‌های خاصی که در دهه ۱۳۹۰ رخ داده است، نشان می‌دهد اقتصاد ایران وضعیت مناسبی در این دهه نداشته است. تحریم‌های اقتصادی و شوک ناشی از بیماری کرونا، نااطمینانی را در اقتصاد ایران افزایش داده که این موضوع باعث کاهش سرمایه‌گذاری شده است.
در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ اگرچه سرمایه‌گذاری مثبت بوده، اما سطح آن هنوز با سطح سرمایه‌گذاری در سال ۱۳۹۰ به قیمت‌های ثابت فاصله قابل توجهی دارد، که این امر نشان‌دهنده اهمیت سیاست‌های تشویق سرمایه‌گذاری برای احیای روند رو به رشد در اقتصاد ایران است.
اهمیت سرمایه گذاری در ماشین آلات
بررسی وضعیت سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران نشان می‌دهد؛ سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات به عنوان مهم‌ترین جزء سرمایه‌گذاری، متغیر پیشران سرمایه‌گذاری است. به طور مشخص، در سال‌های کاهش سرمایه‌گذاری، عمده کاهش در این قلم رخ داده و در سال‌های افزایش، این قلم از سرمایه‌گذاری رشد چشمگیری داشته است. برای مثال، تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ به شدت منفی بوده که دلایل مختلفی از جمله کاهش واردات کالاهای سرمایه‌ای، شوک ارزی و نوسان‌های شدید اقتصادی در این سال‌ها داشته است. سال ۱۳۹۹ تنها سال این دهه است که تشکیل سرمایه در ساختمان به شدت کاهش یافته، در حالی که سرمایه‌گذاری در ماشین‌آلات رشدی کمتر از یک درصد داشته است.
در سال ۱۴۰۱، به رغم رشد ۷.۳ درصدی در تشکیل سرمایه در بخش ماشین‌آلات، به دلیل کاهش سرمایه در بخش ساختمان (منفی ۲.۳ درصد)، تشکیل سرمایه ثابت ناخالص تنها رشد ۲.۱ درصدی داشته است. دلایل عمده کاهش تشکیل سرمایه ثابت ناخالص را باید در دو مقوله سودآوری سرمایه‌گذاری و امنیت سرمایه‌گذاری جستجو کرد. سودآوری سرمایه‌گذاری به متغیرهای مختلف مانند رشد اقتصادی، نرخ‌های سود بانکی، نرخ‌های مالیات و قیمت عوامل تولید بستگی دارد که بر سودآوری طرح‌های سرمایه‌گذاری اثرگذار هستند. از سوی دیگر، امنیت سرمایه‌گذاری شامل ابعاد مختلفی است که از جمله آن‌ها می‌توان به ثبات سیاسی، ثبات اقتصادی، محیط کسب‌وکار، شفافیت و آزادی اقتصادی، نظام حقوقی حمایت‌کننده از حقوق مالکیت و به‌ویژه مالکیت فکری و معنوی، و ثبات اقتصاد کلان (سیاست‌های پولی، مالی و ارزی) اشاره کرد.
- ارسال شده در 1404/1/27
- کد خبر: 54819